Dr Nemanja Jovanović
Odeljenje za kliničku hemostazu i vantelesni krvotok, Klinika za kardiohirurgiju UKC Niš, Srbija
Hemostaza predstavlja složen proces, čija je uloga održavanje krvi u tečnom stanju u fiziološkim uslovima, dok pri povredi krvnih sudova brzom reakcijom mnogobrojnih činilaca hemostaznog sistema dolazi do formiranja krvnog ugruška i sprečavanja daljeg gubitka krvi. Ulogu u hemostazi imaju trombociti, faktori koagulacije, fibrinolize, kao i inhibitori koagulacije. Za detekciju poremećaja sistema hemostaze možemo koristiti standardne testove hemostaze – broj trombocita, testove skrininga hemostaze (APTT, PT, TT, koncentracija fibrinogena), koji se najčešće koriste ali oni imaju svoja ograničenja. Pored standarnih testova postoje i POC testovi odnosno impendantna agregometrija (Multiplate) i Rotaciona tromboelastometrija (ROTEM). Multiplate nam omogućava ispitivanje funkcije trombocita, praćenje perioperatinog krvarenja i praćenje primene antitrombocitne terapije, a testovi koji se koriste su ASPI test, ADP test, ADP HS test, TRAP test, COL test i Risto test. Dok nam Rotem omogućava uvid u stanje i poremećaj hemostaznog sistema, brzu diferencijalnu dijagnozu uzroka krvarenja, ciljanu terapiju krvarenja i praćenje efekta terapije. Rezultat tumačimo na osnovu palete testova – Intem, Heptem, Extem, Fibtem i Aptem, kao i osnovnih parametara kao što su vreme koagulacije (CT), vreme formiranja krvnog ugruška (CFT), ugao alfa, Maksimalne čvrstoće ugruška (MCF) i maksimalne lize (ML). Kao za Multiplate, tako i za Rotem analize postoje definisane referentne vrednosti i grafikoni za tumačenje dobijenih rezultata. Kako standarni testovi hemostaze tako i POC metode imaju svoje mane, ali daleko veće prednosti kao što su brzi rezultati iz male količine pune citrirane krvi, izvođenje same metode u blizini hiruških sala, pored postelje pacijenata, brzo donošenje odluka i poboljšanje zdravstvene i ekonomske strategije.
