Retke bolesti iz ugla dečjih stomatologa

Retke bolesti predstavljaju hronična, po život opasna stanja koja pogađaju ne više od 5 na 10 000 osoba. Obuhvataju heterogenu grupu oboljenja, progresivne prirode, koja često vode u invaliditet. Prvi simptomi se obično javljaju u najranijem detinjstvu. Pojedinačno, ove bolesti imaju svojstvenu kliničku manifestaciju koja može da obuhvati anatomske, fiziološke i/ili neurološke poremećaje koji mogu biti praćeni i promenama na različitim delovima tela. Oko 15% svih retkih bolesti je praćeno orofacijalnim anomalijama.

Kod ogromne većine dece sa retkim bolestima prisutna je visoka zastupljenost karijesa i gingivo-parodontalnih oboljenja. Zbog prirode retkih bolesti, stomatološki tretman je kompleksan, multidisciplinaran, često visoko rizičan te uglavnom predstavlja izazov za pedodonte. Za njegovu efiksanost i bezbednost od esencijalnog je značaja da dečji stomatolog poznaje kliničku manifestaciju bolesti. Kod onih bolesti praćenih mentalnim i poremećajima ponašanja, uspostavljanje saradnje sa detetom je otežano ili nemoguće. Tada je stomatološki tretman gotovo nemoguć u ambulantnim uslovima te stomatološka sanacija u sedaciji ili opštoj anesteziji predstavljaju metode izbora. Međutim, neke retke bolesti dece nose rizik i od stomatološke sanacije u opštoj anesteziji.

Visoka prevalencija pomenutih oralnih oboljenja kod dece sa retkim bolestima, kao i iskustvena činjenica da se pomoć stomatologa traži u stadijumu uznapredovalih oboljenja i prisutnih komplikacija, kada je indikovan invazivan stomatološki tretman, naglašavaju esencijalni značaj preventivne stomatološke zdravstvene zaštite dece sa ovim bolestima. Blagovremenom primenom preventivno-profilaktičkih mera u cilju očuvanja oralnog zdravlja mogu se izbeći mnoge komplikacije i njihov negativan uticaj na kvalitet života ove visoko vulnerabilne populacije dece i njihovih porodica.